Wandelroute door Nes
Ontdek Nes | Het dorp Nes, met haar leuke winkels, sfeervolle restaurants, eetcafé’s en bars heeft een andere kant, zo u wilt een achterkant. Een netwerk van paadjes en idyllische dorpstafereeltjes, waar je je kunt voorstellen hoe de Commandeurs, de schippers, hun vrouwen en vooral de kinderen leefden in de tijd dat de Commandeurswoningen werden gebouwd.
Zo’n netwerk van paadjes die min of meer gekruist lagen op de brede zandpaden waar vroeger de paarden en wagens of koetsjes reden, vind je op meer Waddeneilanden b.v. op Fanö in Denemarken. De paadjes waren niet zo modderig als de veel bereden brede paden, men was er veilig voor op hol geslagen paarden en het was een prachtig speelterrein voor de kinderen.
Je ziet de Commandeurs, op zoek naar bemanningsleden voor hun tocht naar het hoge noorden, hier in je fantasie wel lopen in het welvarende Nes van de zeventiende en achttiende eeuw.
U wordt hierbij uitgenodigd om op een wandeling door dit pittoreske dorpje een uurtje met hen mee te lopen.
De natuur wandeling start op het parkeerterrein aan de Verbindingsweg nabij Ballum.
Wandeling door Nes
- Afstand 2.25 km
- Tijd 28 min
- Snelheid 4.9 km/h
- Min altitude 3 m
- Top 5 m
- Klim 8 m
- Aflopend 8 m
1. Start wandeling Nes
De start van de wandeling is bij Warenhuis van den Brink in de Van Heeckerenstraat in het hart van Nes. Van hier uit loopt u linksaf de Reeweg.
2. Voormalig gemeentehuis
Op het hoekje aan de rechterkant van de Reeweg staat het oude Gemeentehuis, nu The Jewel, Galerie Philadelphia.
3. de Afslag
Dit pleintje was vroeger een grasveldje en heette de Afslag. Hier werd de vis geveild door Amelander vissers, en later door vissers die door slecht weer noodgedwongen op Ameland belandden en hun vis bij afslag verkochten. Blijft u aan de linkerkant van de Reeweg. Links en rechts ziet u oude Commandeurshuizen, waarin nu een winkel of restaurant gevestigd is.
4. Rijkswaterstaat gebouw
Rechts ziet u het Rijksgebouw: vroeger Kantoor van Rijkswaterstaat, maar ook een pand waar Koningin Wilhelmina of Prins Hendrik logeerden bij een bezoek aan Ameland.
5. Het Kardinaalshuis
Even verder op nummer 17 staat het kardinaalshuis, de Amelandse residentie van Kardinaal de Jong
6. Wiebe Wesselspad
Tegenover het politiebureau ziet u het bordje Wiebe Wessepad geschroefd aan een klein huisje. Wiebe Wessels was walviscommandeur en leefde van 1735 tot 1813. Ook was hij politiek actief. hij was lid van de twaalfraad van Nes
7. Commandeurswoning
Het kleine huisje, waarin toen de kookgelegenheid was vanwege de kookluchtjes, hoort bij de uit 1688 daterende commandeurswoning. Van deze kookhuisjes zijn er weinig bewaard gebleven.
8. Doopsgezinde Vermaning
Links hiervan gaat u het Vermaningspad in met pittoreske commandeurshuisjes en vóór u de Vermaning, het kerkje van de Doopsgezinde broederschap. In het voorjaar en begin van de zomer ziet u daar de klaprozen bloeien. Deze Vermaning is het oudste kerkje van Nes.
9. Het Freule-huuske
Het witte huisje, verscholen in een weelderige tuin is het witte freule-huuske. Hier woonde Julia Maria van Heeckeren, geboren op 15 mei 1840 in Nes en overleden op 13 juni 1927 eveneens in Nes. Ze was de dochter van grietman en Amelands eerste burgemeester Daniel Wigbold Crommelin baron van Heeckeren en Metje Sybrands Bakker en ligt in Nes begraven op de Algemene Begraafplaats.
Aan het einde van het Vermaningspad gaat u rechtsaf de Burgemeester Waldastraat in.
10. Het kleinste huisje
Wandelend vanaf het Vermaningspad door de Burgemeester Waldastraat ziet u aan beide zijden Commandeurshuisjes met niet gelijke richels. Mooi het kleinste huisje met één richel op nummer 15.
11. Beeld Kardinaal de Jong
Aan het eind van de straat rondom een zonnig plekje staat het standbeeld van de op Ameland geboren Kardinaal de Jong, vooral bekend door zijn onverzettelijke houding tegen de bezetter in WOll.
12. Brandspuuthuuske
Naast het standbeeld van de Kardinaal staat ook het oude brandspuithuisje. Hier staat de handpompspuit van weleer. Het huuske is soms geopend.
U gaat linksaf de Kardinaal de Jongweg in
13. Statige Dames
Na ca. 50 meter ziet u rechts het gebouw: De Statige Dames, destijds een van de eerste pensions en nu een appartementencomplex.
14. 300 jaar oude linde, graag op afstand de boom bekijken
Als u het gebouw bent gepasseerd, ziet u rechts een steegje en staat u oog in oog met een prachtige, 300 jaar oude linde bij een verscholen commandeurswoning. Het is de oudste boom van Ameland.
15. de Vistil
Vervolgens passeert u de charmante commandeurswoning 'de Vistil'.
Even verderop gaat u rechtsaf, de Marten Jansenstraat in.
16. Commandeurswoning uit 1682
U kijkt aan tegen een commandeurswoning uit 1682. Voor het huisje gaat u rechtsaf de van der Stratenweg in. Let op de mooie huisjes om u heen.
Halverwege de Van der Stratenweg gaat u linksaf de Molenweg in.
17. Molen de Phenix
We gaan naar de molen! De Phenix op de Mullensduun (Molensduin), een graanmolen is soms geopend is. De molen werd in 1880 herbouwd, nadat de vorige molen door de bliksem was getroffen en verbrand. Onlangs is de molen verbouwd. De Mullensduun is een geliefde helling voor de kinderen van Nes om met hun slee vanaf te glijden.
U loopt terug naar de Jan Jacobsstraat. U gaat rechtsaf en vervolgt de weg tot aan de Lijnbaan. De eerstvolgende straat voorbij het weiland aan uw rechterhand
18. Lijnbaan
Aan de rechterkant vindt u de Lijnbaan. Deze straat is genoemd naar een touwslagerij, die rond 1830 vlakbij in dit gebied bestond.
19. Huis uit 1699
Aan uw linkerhand direct tegenover de Lijnbaan ziet u een huis uit 1699. Het heeft bogen in rode steen zowel boven de ramen alsook boven het ontspanningsruitje. Verder ook een laag metselwerk in rode steen boven de waterlijsten.
U vervolgt de route links het Kerkepad in. U loopt om de Hervormde Kerk heen naar de Kerkstraat.
20. Schuur van Nienhuis
Bij de Hervormde Kerk steekt u over naar de Kerkstraat. Aan de rechterkant staat de schuur van Nienhuis. In vroegere tijden een begrip op Ameland. Een winkel waar geen neen te koop was. Nu is de schuur verbouwd tot een een modern winkelcomplex waarbij de oude elementen nadrukkelijk bewaard zijn gebleven.
21. Voormalige postkantoor
U loopt door naar het kerkplein en kijkt rond in een dorpsbeeld, zoals dat ook al bestond in de 18e eeuw. Vervolgens kiest u bij het Commandeurshuisje met jaartal 1796 de Torenshoogte. In dit Commandeurshuis was het voormalige postkantoor gevestigd.
22. Klokkentoren
U passeert de Toren van Nes vervolgens aan haar linkerkant. De toren werd gebouwd in 1664 als zeebaken en verhoogd in 1732. Het is de klokkentoren van Nes.
U loopt dit pad uit tot aan de Torenstraat. Vervolgens gaat u linksaf en via de Afslag of via het steegje naast eetcafé Rixt loopt u naar het oudste huis van Nes.
23. Oudste huis van Nes
U loopt nu op de Rixt van Doniaweg waar u rechts het oudste huis van Nes uit 1625 ziet met een topgevel, die heel bijzonder is voor Ameland. De gevel is gebouwd in rode, Groninger baksteen. Deze woning is uniek in de Amelander woningbouw. Vroeger konden aan de buitenkant de ramen worden gesloten met houten luiken. De woning haalde het Journaal, toen bij de zware herfststorm in 2013 links en rechts ervan twee zware oude iepen neerstort-ten en het huisje wonder boven wonder onbeschadigd bleef. Op deze locatie is nu het chocoladeatelier gevestigd.
24. Commandeurswoning met afwijkende richel
Tegenover he oudste huis van Nes staan commandeurshuisjes met afwijkende richels! De twee witte huizen zijn van latere tijd: links de vroegere Doopsgezinde pastorie en rechts het vroegere burgemeestershuis. U komt links langs een paar commandeurshuisjes en aan de overkant de vroegere Openbare school, wat nu een modezaak is.
25. Vroegere Openbare school
In dit pand is nu Sake Store gevestigd. U loopt rechtdoor met aan het einde van de Rixt van Doniastraat vele leuke winkeltjes.
Vervolgens gaat u aan het einde van de straat rechtsaf.
26. Gerestaureerde Commandeurswoning
Aan uw linkerhand staat een prachtig gerestaureerde Commandeurswoning waar vroeger de bekende Amelander Jan Brouwer woonde. Naar hem is ook het pad vernoemd recht tegenover deze woning.
27. Voormalige reddingbootschuur
Even verderop, aan de linkerkant van de Torenstraat op de hoek tegenover de restaurant de Hekseketel ziet u de voormalige reddingbootschuur. Nog altijd staat op dit pand de naam Koninklijke Noord- en Zuid Hollandsche Redding Maatschappij, waar vroeger de roeireddingboot van Nes stond.
Bij Supermarkt de Spar gaat u de Epke van der Geestweg in.
28. Voormalige zeevaartschool
Links van u stond in de 19e eeuw de Zeevaartschool, toen onderdeel van de Lagere school van Nes.
Aan het einde gaat u links af en via de Rixt van Doniastraat kiest u de eerstvolgende straat link.
29. Voormalige burgemeestershuis
Aan het einde van de Jan Kleinstraat links op de hoek met de Torenstraat staat het voormalige burgemeestershuis.
U steekt de Torenstraat over en belandt weer op de Torenshoogte.
30. Restaurant het Witte Paard
U wandelt links van de toren langs restaurant het Witte Paard. Dit restaurant is genoemd naar het schip van walviscommandeur Marten Jansen. Het verging in 1777 na een heftige storm bij Spitsbergen.
U loopt door totdat u op het kerkplein aankomt.
31. Nederlands Hervormde Kerk
U loopt door totdat u op het Kerkplein aankomt: hier staat de Nederlands Hervormde Kerk en tegenover de kerk het van Heeckerenhuis, wat eens de Hervormde Pastorie was. Onder de prachtige oude paardenkastanjes, die in de lente bloeien met weelderige witte bloemen, ziet u links en rechts wat Commandeurshuizen. Het is een plek om even tijd te nemen en op een bankje rond te kijken.
Aan het eind van het pleintje gaat u rechts de Marten Jansenweg in. U steekt de Van Heeckerenstraat over en vervolgt uw weg over de Burgemeester Waldastraat naar rechts.
32. De Sagenhoek
In dit rustieke straatje, beschermd dorpsgezicht, ziet u aan beide kanten Commandeurshuisjes zoals: 'De Sagenhoek' en het witte huisje Menno.
33. Einde wandeling
Aan het eind van de Burgemeester Waldastraat, nadat u de prachtige gerestaureerde woning met jaartal 1731 gepasseerd bent, komt u weer terug op de Reeweg, waar u rechts het voetpad kiest. Het voert u terug naar hartje Nes, waar u aan de rechterkant Warenhuis van den Brink weer ziet waar u uw wandeling begon.